Stopy stanowią fragment podstawy ciała zarówno w jego statyce, jak i dynamice. Stabilizacja stopy gwarantuje prawidłowy chód, co ma istotny wpływ na stawy kolanowe, biodrowe oraz kręgosłup, co jest szczególnie ważne w okresie wzrostowym człowieka. Wady podstawy mogą być i często są następstwem wad stóp. Niemowlęta nie mają jeszcze wysklepionych stóp, ponieważ ich podeszwowa część jest wypełniona miękką tkanką tłuszczową, a procesy kostnienia są mało zaawansowane. Jest to tak zwane fizjologiczne płaskostopie. Dlatego ważne jest, aby od najwcześniejszego okresu zapewnić dziecku swobodę ruchów stóp i palców. Można to osiągnąć, rezygnując z ubierania niemowlęcia w wąskie rajstopy, skarpetki i buciki. Trzeba też unikać wiązania w beciki i przykrywania ciężkimi kołdrami.
W początku drugiego półrocza życia dziecko zaczyna siadać, a w końcu tego okresu – stawiać kroki i chodzić. Może to stanowić zagrożenie dla prawidłowego rozwoju stóp. Jeśli dziecko przebywa długo w pozycji siedzącej z opuszczonymi nogami, na przykład zwieszonymi z łóżeczka czy krzesełka, ich krawędzie mogą uciskać okolicę podkolanową i prowadzić do niedokrwienia, a w konsekwencji do osłabienia mięśni. Z kolei zbyt szybkie przyjęcie pionowej postawy niesie zagrożenie dla delikatnego szkieletu kostnego i słabych mięśni.
Co wyróżnia prawidłowe i wygodne obuwie? Oto kilka najważniejszych wskazówek:
– rozmiar dostosowany do długości stóp;
– odpowiednia szerokość, szczególnie przy palcach, aby w czasie obciążenia mogły być wyprostowane;
– dobre trzymanie się na stopie (sznurowadła, rzepy). Wierzch buta nie może uciskać grzbietu stopy;
– elastyczna, ale niezbyt miękka podeszwa, która zapewni stopie wyczuwanie podłoża, amortyzuje wstrząsy, uchroni przed urazami ;
– lekkość obuwia. Dziecko, szczególnie z obniżonym napięciem mięśniowym, w czasie chodzenia musi łatwo przenosić stopę w bucie do przodu. Jeśli but jest zbyt ciężki, dziecko przenosi stopę bokiem, ciągnąć ją po podłożu i ustawiając koślawo i płasko.
– wzmocniony zapiętek, ściśle obejmujący piętę.
– nie za wysoko cholewka, tak aby stopa mogła się zginać i prostować, gdyż te ruchy , odbywające się w stawie skokowym, są konieczne w czasie chodzenia;
– buty dla dzieci powinny być wykonane z naturalnych materiałów;
– stosowanie wkładek ortopedycznych może tylko zalecić lekarz specjalista.
Pamiętajmy, iż nieprawdą jest, że:
– twoje dziecko wyrośnie z wady;
– trzeba poczekać, bo dziecko jest za małe;
– tak musi być, bo w rodzinie mają takie stopy;
– w Polsce trudny jest dostęp do lekarza specjalisty, brak zgodności wśród lekarzy oraz ignorowanie problemu stóp
